ΚΑΛΑΜΑΤΑ ΠΟΛΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ

ΠΟΛΙΣ ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΣ
Η Καλαμάτα έχει τους δικούς της τρόπους να σε γοητεύσει.
Μια πόλη με αμέτρητες αρετές και δυνατότητες. Ιερή, ζωντανή και λατρεμένη.

ΠΟΛΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ
Η Καλαμάτα αποτελεί ένα συνεχές παρόν στην ιστορική πορεία της Ελλάδας καθώς διασχίζει το χρόνο από τον όμηρο μέχρι σήμερα.

ΠΟΛΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ
Χτισμένη πάνω στα ερείπια των ομηρικών Φυρών καταγράφει την ιστορία της από το 2600 π.Χ. Κοντά της τα ανάκτορα του Νέστορα, η αρχαία Μεσσήνη, τα κάστρα της Πύλου, της Μεθώνης, της Κορώνης. Λίγο μακρύτερα ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα, η αρχαία Ολυμπία, ο Μιστράς και αλυσίδα γύρω της οι Μυκηναϊκοί τάφοι (Τούρλες, Άνθεια, Περιστέρια κ α.). Δίπλα της ο πρωτοελλαδικός οικισμός των Ακοβιτικων και στην καρδιά της το κάστρο

ΠΟΛΙΣ ΚΛΑΣΙΚΗ
Το παλιό ιστορικό κέντρο αποτελεί ένα κλασικό αξιοθέατο για τους επισκέπτες Τα αναπαλαιωμένα κτήρια, με έντονα τα στοιχεία του παρελθόντος. Το κάστρο, ο ναός των Αγίων Αποστόλων, όπου έδωσαν τον όρκο οι πρώτοι επαναστατημένοι έλληνες στις 23 Μαρτίου 1821 και συνέταξαν το πρώτο έγγραφο της επαναστατημένης Ελλάδας τη «ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗΣ ΓΕΡΟΥΣΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑΣ ΑΥΛΑΣ», ζωντανεύουν μνήμες του χθες.

ΠΟΛΙΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ
Η Καλαμάτα έχει να σας προτείνει μια πληθώρα εκδηλώσεων για την αγωγή της ψυχής και του πνεύματος: Θέατρο, κινηματογράφος, συναυλίες, εκθέσεις η μια βόλτα στο Αρχαιολογικό Μουσείο, τη Λαϊκή Βιβλιοθήκη, την Πινακοθήκη είναι απαραίτητη, ενώ το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού συγκεντρώνει επισκέπτες από όλο τον κόσμο.

ΠΟΛΙΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
Η πεντακάθαρη παράλια, 4 χιλιόμετρα, με τα κρυστάλλινα νερά και τις «γαλάζιες σημαίες» της Ε.Ε. βρέχει την πόλη και είναι ιδανική για κολύμπι, ψάρεμα και θαλάσσια σπορ. Αλλά και ο Ταΰγετος με τα μονοπάτια του, την πλούσια βλάστηση, τα σπάνια βότανα και τα αγριολούλουδα προσφέρει κρυφές και απρόσμενες χαρές.

ΠΟΛΙΣ ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ & ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΙΚΗ
Φαγητό, χορός , διασκέδαση για κάθε γούστο και ηλικία. Γραφικά ταβερνάκια, μοντέρνες καφετέριες και ντίσκο, όμορφα μπαράκια μέσα κι έξω από την πόλη αποτελούν μερικές από τις επιλογές που προσφέρει η Καλαμάτα για διασκέδαση.

ΠΟΛΙΣ ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΣ
Είναι «τρόπος» της πόλης που έλκει τους επισκέπτες. Οι δυνατότητες ανάπτυξης, η ζωντάνια της πόλης, η φιλοξενία των κατοίκων μαρτυρούν μια άλλη ποιότητα ζωής. Μια συνεχής προσπάθεια για αναβάθμιση των αξιών και των ιδανικών είναι εμφανής. ένας τρόπος ζωής που αντανακλά μια μοναδική ευγένεια και αρχοντιά.

ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Περί του ονόματος της Καλαμάτας

«Μια εντυπωσιακά τολμηρή ερμηνεία της προέλευσης του ονόματος της Μεσσηνιακής πρωτεύουσας»

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ , από την Μηνιαία εφημερίδας «ΒΑΣΣΕΣ» του κ. Βασίλη Μαστραγγελόπουλου (Εκδότης Δ/ντης) τηλ. Τηλεομοιοτύπημα 0721-81197

ΦΥΛΛΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ –ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2001

Κοντά στις γνωστές θεωρίες για την προέλευση του τοπωνυμίου ΚΑΛΑΜΑΤΑ ήρθε να προστεθεί και μια εξόχως εντυπωσιακή που ανέπτυξε σε διάλεξή του στο «Πανταζοπούλειο Πνευματικό Κέντρο» του Δήμου Καλαμάτας στις19/11/2000 ο επίτιμος Λυκειάρχης – Νομικός – Ποιητής και Συγγραφέας κ. Πέτρος Πανταζόπουλος , η οποία τυπώθηκε στις αρχές του έτους σε φυλλάδιο με τον τίτλο: «ΠΩΣ ΟΙ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΕΣ ΦΑΡΕΣ ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΚΑΛΑΜΑΤΑ» Άπλετο φως στο φιλολογικό και ιστορικό αυτό πρόβλημα, ΔΙΑΛΕΞΗ, ΚΑΛΑΜΑΤΑ2001.

Η Πρώτη από τις δύο γνωστές απόψεις δέχεται ότι το τοπωνύμιο Καλαμάτα Προέκυψε από τα πολλά καλάμια του Νέδοντα και υποστηρίχθηκε από τους: Γ. Χαντζηδάκι (1901), τον Dieterich (1905, τον Αδαμ. Αδαμαντίου (1908) και το Σωκρ. Κουγέα (1933).

Η άλλη αναζητεί την προέλευση της λέξης Καλαμάτα σε κάποια εικόνα ή ναό αφιερωμένο στην Παναγία την Καλομάτα ή κάποια ονομαστή γυναίκα μ’ αυτή την προσωνυμία. Την υποστήριξαν ο Κων. Αμαντος(1903), ο Ν. Πολίτης (1917) και ο Δημ. Γεωργακάς (1939).

Αλλοι απέρριψαν και τις δύο αυτές απόψεις ως αβάσιμες. Η άποψη του κ. Πανταζόπουλουπου είναι εντελώς νέα και ομολογουμένως πολύ τολμηρή, που προβληματίζει έντονα μέχρι του σημείου να σοκάρει κιόλας άναψε νέες φωτιές γύρω από την ερμηνεία της προέλευσης της λέξης Καλαμάτα

.Υποστηρίζει λοιπόν ότι το τοπωνύμιο Καλαμάτα προήλθε από την αναγραφή Καλαμάτα

σε κάποιο ίσως χάνι Εβραίου επιχειρηματία στις Φαρές. Η επιγραφή αυτή γραμμένη στην εβραϊκή γλώσσα υπέκρυπτε παραπλανητικά την αντίδραση

– αγανάκτηση των εβραίων της Καλαμάτας εναντίον του Οσίου Νίκωνος του Μετανοείτε, ο οποίος στο τέλος του 10ουμ.Χ. αιώνα είχε κατατρέξει τους ομοεθνείς τους που κατοικούσαν στη Σπάρτη αναγκάζοντάς τους να την εγκαταλείψουν και να βρουν καταφύγιο στις ανατολικές πλαγιές του Ταϋγέτου και μερικοί απ ‘ αυτούς να μετοικήσουν στιςΦαρές, πλησίον των μονίμως εκεί κατοικούντων ομοφύλων τους Εβραίων, ενώ η λέξη ΚΑΛΑΜΑΤΑ, κατά τον κ. Πανταζόπουλο, φαινομενικά ήταν ελληνική, στην πραγματικότητα ήταν σύνθετη εβραϊκή αποτελούμενη από τις λέξεις ΑΤΑ

+ ΜΑΛΑΚ (στα εβραϊκά οι λέξεις γράφονται και διαβάζονται από δεξιά προς τα αριστερά, αυτές δηλαδή τις λέξεις οι κάτοικοι των Φαρών διάβαζαν κανονικά από τα αριστερά προς τα δεξιά ΚΑΛΑΜΑΤΑ, ανυποψίαστοι για το κρυπτογραφικό μήνυμα των Εβραίων που περιείχε). Το πρώτο συνθετικό ΑΤΑ σημαίνει αμαρτωλός και το δεύτερο άγγελος ή αποσταλμένος.

Συνεπώς το ΑΤΑ-ΜΑΛΑΚ ΚΑΛΑΜ-ΑΤΑ στα εβραϊκά αναγιγνωσκόμενο κατ’ αντίστροφη φορά σήμαινε ο αμαρτωλός άγγελος, ο αμαρτωλός απεσταλμένος της Κεντρικής Εξουσίας και εν προκειμένω ο όσιος Νίκων ο Μετανοείτε, ο διώκτης των Εβραίων.

Επομένως η σύνθετη αυτή εβραϊκή λέξη κατά τον ερευνητή αποτελούσε αποκρυπτογραφημένη έκφραση αγανακτήσεως και ύβρεως κατά του οσίου και της όλης Βυζαντινής πολιτικής κατά των Εβραίων της Λακεδαίμονος

«Αλλά δεν ήταν μόνοι οι εδώ εκπρόσωποι της Βυζαντινής Αρχής, που έμειναν ανυποψίαστοι στα μηνύματα που έστελνε η παραπλανητική κραυγή των Εβραίων: ΚΑΛΑΜΑΤΑ. Το ίδιο ανυποψίαστοι έμειναν και οι νεότεροι Ιστορικοί και φιλόλογοι, που εψηλάφισαν τη λέξη από κάθε πλευρά και εγνωμάτευσαν για την προέλευσή της.

Από σήμερα, όμως, τα δεδομένα φαντάζομαι ότι αλλάζουν. Πιστεύω ότι η ιστορική έρευνα θα ξανακοιτάξει πολλές λεπτομέρειες του ιστορικού παρελθόντος της περιοχής μας, έχοντας στη διάθεσή της ένα καινούργιο και πολύ σημαντικό αφετηριακό δεδομένο: Την αλήθεια, δηλαδή, ότι το όνομα της Καλαμάτας μας είναι αποκαλυπτικό, αλλά και επιβεβαιωτικό σπουδαίων γεγονότων, όταν διαβάζεται με προσοχή και μάλιστα από την .. .ανάποδη».

Η Θεωρία του κ. Πανταζόπουλου είναι όντως ριζοσπαστική και ρηξικέλευθη και στηρίζεται σε λογικά επιχειρήματα, ον και υστερεί σε αδιάσιστες, ιστορικές μαρτυρίες. ‘Οσοι έχουν ελεύθερα τα φτερά της σκέψης τους πρέπει να αντιμετωπίσουν την άποψη αυτή απαλλαγμένη από τα δεσμά της προκατάληψης. Δεν πρέπει ούτε να την απορρίψουν apriori ούτε να τη δεχτούν αβασάνιστα. Είναι μια πρόκληση για περαιτέρω έρευνα και εμβάθυνση για την εύρεση της αληθινής ετυμολογίας του τοπωνυμίου ΚΑΛΑΜΑΤΑ, η οποία, για να γίνει καθολικά δεκτή, πρέπει να βασίζεται σε αδιάσειστα επιχειρήματα.

Καλαμάτα

Η Καλαμάτα είναι πρωτεύουσα του νομού Μεσσηνίας και λιμάνι στο μυχό του Μεσσηνιακού Κόλπου. Είναι χτισμένη στη θέση των αρχαίων Φαρών και χαρακτηρίζεται από την καλή ρυμοτομία της και την αξιόλογη οικονομική, πνευματική και καλλιτεχνική δραστηριότητά της. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, ιδρυτής της πόλης των Φαρών ήταν ο Φάρις, γιος του Ερμή και της Φυλοδάμειας, κόρης του Δαναού. Οι Φαρές περιλαμβάνονταν στις επτά πόλεις που ο Αγαμέμνονας χάρισε στον Αχιλλέα για να τον εξευμενίσει και να τον πείσει να επιστρέψει στη μάχη, και τα αρχαιολογικά ευρήματα καταδεικνύουν τη συνεχή κατοίκηση της περιοχής από τους προϊστορικούς μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Η μετονομασία των Φαρών σε Καλαμάτα ανάγεται στον 7ο και στον 8ο αιώνα, περίοδο κατά την οποία έγιναν πληθυσμιακές αλλαγές. Η Καλαμάτα ήταν πρωτεύουσα της Μεσσηνίας ήδη από τους μέσους βυζαντινούς χρόνους και διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στο θέμα των ανυπότακτων Σλάβων της ευρύτερης περιοχής. Τους επόμενους αιώνες καταλήφθηκε μεταξύ άλλων από Φράγκους (1205), Τούρκους (1460 και 1715) και Ενετούς (1464, 1659 και 1685). Στις 23 Μαρτίου του 1821 κηρύχθηκε η έναρξη της Επανάστασης στους Αγίους Αποστόλους και απελευθερώθηκε η Καλαμάτα από τον τουρκικό ζυγό. H πόλη, που είναι εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο του νομού Μεσσηνίας, άρχισε να αναπτύσσεται στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Από το λιμάνι της ―ένα από τα σημαντικότερα της χώρας― εξάγονταν τα προϊόντα της μεσσηνιακής γης (σταφίδα, σύκα, ελιές, λάδι και μετάξι) και εισάγονταν πρώτες ύλες και βιομηχανικά προϊόντα από τα λιμάνια της Μεσογείου.
Το κυριότερο αξιοθέατο είναι το
κάστρο, που είναι χτισμένο στη θέση της ακρόπολης των Φαρών, σημείο αναφοράς στη μακρόχρονη ιστορία της πόλης. Σύμφωνα με τον καθηγητή Πέτρο Θέμελη, εδώ βρισκόταν ιερό του Ποσειδώνα, το οποίο αναφέρει ο Στράβωνας. Τις αρχαίες οχυρώσεις διαδέχθηκε βυζαντινό κάστρο. Το 1205 οι Φράγκοι κατέλαβαν το φρούριο, που ίσως είχε μετατραπεί σε οχυρωμένο μοναστήρι. O Γοδεφρείδος Α΄ Bιλεαρδουίνος το επισκεύασε ή το ξανάχτισε, όπως και οι Ενετοί γύρω στα τέλη του 17ου αιώνα. Από την ιστορία του κάστρου εμπνεύστηκε ο Άγγελος Τερζάκης το γνωστό μυθιστόρημά του H Πριγκιπέσσα Iζαμπώ. Στο χώρο του φρουρίου υπάρχει υπαίθριο αμφιθέατρο, όπου πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Μετά το κάστρο μπορείτε να επισκεφθείτε την παλιά πόλη και να περιηγηθείτε το Μητροπολιτικό Ναό της Υπαπαντής και τους Αγίους Αποστόλους. Οι Άγιοι Απόστολοι είναι μια βυζαντινή εκκλησία που χτίστηκε μεταξύ του 11ου και του 12ου αιώνα με το πλινθοπερίκλειστο σύστημα. Επί Φραγκοκρατίας κατεδαφίστηκε η δυτική κεραία του ναού και προστέθηκε βασιλική με τρούλο και κωδωνοστάσιο. Επίσης αξίζει να πάτε στη Μονή Καλογραιών και να δείτε το περίφημο εργαστήρι μεταξοϋφαντουργίας. Το καθολικό της, ο ανακατασκευασμένος Ναός του Αγίου Κωνσταντίνου, χρονολογείται στον 11ο ή στις αρχές του 12ου αιώνα.
Στη διαδρομή από την παλιά πόλη προς τη νέα θα δείτε, προς το λιμάνι, το Πάρκο Σιδηροδρόμων που δημιουργήθηκε το 1984 και έχει παλιές μηχανές τρένων και βαγόνια. Ακόμα θα συναντήσετε αρκετά αποκατεστημένα νεοκλασικά κτίρια, που μαρτυρούν την οικονομική άνθηση που γνώρισε η πόλη τον προηγούμενο αιώνα, καθώς και το καπνεργοστάσιο της εταιρείας Καρέλια, όπου γίνεται ξενάγηση, ύστερα από συνεννόηση.
Στην πόλη υπάρχουν και δύο ενδιαφέροντα μουσεία: το Λαογραφικό και Ιστορικό Νεοτέρων Χρόνων (Κυριακού & Αγίου Ιωάννου 20) και το Μπενάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο (Mπενάκη & Παπάζογλου 6). Το πρώτο στεγάζεται στο κτίριο της οικογένειας Κυριακού (Αρχοντικό Κυριακού) και μεταξύ άλλων περιλαμβάνει παραδοσιακές γυναικείες ενδυμασίες, εικόνες, πίνακες που αφορούν στην Επανάσταση του 1821, προσωπογραφίες αγωνιστών, έγγραφα και όπλα του αγώνα. Το Αρχαιολογικό Μουσείο στεγάζεται σε ιστορικό διατηρητέο κτίριο και οφείλει το όνομά του στον Αντώνιο Μπενάκη, ιδρυτή του ομώνυμου αθηναϊκού μουσείου. Τα εκθέματά του χρονολογούνται από την Εποχή του Χαλκού μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους και προέρχονται από διάφορες θέσεις του νομού Μεσσηνίας. Από αυτά αξίζει να αναφέρουμε τα γλυπτά από το Πεταλίδι (αρχαία Κορώνη), τις ενεπίγραφες επιτύμβιες στήλες, τις ανάγλυφες πλάκες με παραστάσεις νεκρόδειπνων, ένα τμήμα σαρκοφάγου, τα αρχιτεκτονικά μέλη και τις επιγραφές, τα ψηφιδωτά των ρωμαϊκών χρόνων, τα κεραμικά, τα λίθινα και τα οστέινα αντικείμενα της Προϊστορικής Περιόδου, τα χάλκινα αντικείμενα, τις σφραγίδες καθώς και τα κοσμήματα από χρυσό και ημιπολύτιμους λίθους. Στο μουσείο φιλοξενούνται επίσης βυζαντινά και ιστορικά κειμήλια της Καλαμάτας.

ΜΗΛΟΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ (fotos)

Απολλωνία, ένα πανέμορφο χωριό

Απολλώνια ή Πολώνια είναι ένα μικρό ψαροχώρι
κτισμένο γύρω από ένα γραφικό κόλπο.

Ο Αδάμαντας είναι το λιμάνι του νησιού, ένα
παραλιακό χωριό με περίπου 1000 κατοίκους

Κλέφτικο, η απαράμιλη ομορφιά της ηφαιστειακής
γης και της διάβρωσης

Πανοραμική όψη από ψηλά της παραλίας Παλαιοχώρι

Πανοραμική εικόνα της Πλάκας και του Κάστρου

Ο οικισμός Αρετής

Η παραλία του Προβατά

Ο Αδάμαντας είναι το λιμάνι της Μήλου και
έχει εξελιχθεί σε ένα τουριστικό θέρετρο

φοτο Καστελόριζο